Het rijke verleden van Belgische kazen

Ons land kent een rijke kaasgeschiedenis, en daar kan Yves Segers over meepraten. Als historicus voert hij studies naar de eetcultuur. In tegenstelling tot klassieke historici wil Segers met voedingsgeschiedenis het leven van de gewone mens achterhalen. “Armen eten anders dan rijken. Dat is vandaag zo en dat was vroeger zo”, stelt Segers. “Kaas had niet alleen een economische rol maar ook een sociale. En de studie naar de productie en het gebruik van die kazen leert ons veel over hoe mensen toen leefden.” Duik mee in de geschiedenis van onze kazen!

3 dingen die je nog niet wist over kazen van bij ons

Kaas is wet

Kaas was vroeger verankerd in de wet. Zo verplichtte Karel de Grote, een groot kaasliefhebber, dat er in al z’n domeinen over heel Europa kaas aanwezig moest zijn. Doordat de heerser permanent op reis was, wou hij dat als hij ergens toekwam, er een rijkgevulde tafel klaarstond. Kaas mocht daar nooit op ontbreken. Dit toont aan hoe hoog kaas was aangeschreven, bij hem en de hele adel. Ook in de vastenperiode eiste Karel de Grote dat een maaltijd voor twee derde uit kaas zou bestaan.

Armenkaas

De regio rond Brussel kent een rijke traditie van kaasproductie. Voor het kapitaalkrachtig, stedelijk publiek waren kazen een teken van rijkdom. Voor de minderbegoeden werd op lokale boerderijen de zachte “hette kees” gemaakt. Een kaas met een scherpe, pikante of harde (hette) smaak, ook wel de armenkaas genoemd. De term “armenkaas” kan als volgt verklaard worden: de kaas kwam vaak op de tafel van boeren en arbeiders terecht en men had van deze “hette” kaas slechts een klein beetje nodig om toch smaak op de boterham te brengen.

Kaas als betaalmiddel

Een huis afbetalen met kaas? Vandaag onmogelijk maar in de pre-negentiende-eeuwse samenleving geen uitzondering. Toen werd er niet altijd met geld betaald, maar kon ook worden geruild of betaalde men in natura. Vooral in kaasregio’s zoals het land van Herve en het Pajottenland was betalen met kaas een vaak voorkomend fenomeen.

Om te achterhalen waarom kaas überhaupt zo waardevol was, moet je volgens Segers kijken naar de Belgische landbouw. “Tot het einde van de 19e eeuw stond akkerbouw centraal. Granen en aardappelen waren basisvoedsel, en daarvoor was veel land nodig. Hierdoor bleef er weinig ruimte voor weiland waardoor de veestapel en dus ook de zuivelproductie beperkt bleven.”

Snuister door het ruime aanbod aan Belgische kazen

Zacht, halfhard, hard, blauwgeaderd… in onze kaaszoeker vind je vast en zeker je gading. Je vindt ook heel wat heerlijke biokazen in de winkel. Koop jij kaas graag rechtstreeks bij een hoeve in jouw buurt? Je vindt hier alle hoeveverkooppunten.

Wat zijn jouw favoriete Belgische kazen? Laat het ons weten via Facebook, Twitter of Instagram met #lekkervanbijons. Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes en volg ons ook op Pinterest, YouTube of schrijf je in op onze nieuwsbrief!