De Moese patat: al vroeg aan de nieuwe patatten

De teelt van aardappelen volgt het ritme van de seizoenen. Niet voor niets wordt elk jaar uitgekeken naar de ‘nieuwe patatjes’. En volgens de traditie worden die geteeld in het Waasland en de Denderstreek, regio’s gekend om hun vroege aardappelen. De Moese patat, ontsproten aan de bodem van een vruchtbare Scheldebocht in Moerzeke, had en heeft nog steeds naam en faam. Maak kennis met aardappeltelers Stijn en Greet en duik mee in het verhaal achter dit erkend traditioneel streekproduct.

Een unieke bodem en een milder microklimaat

“Onze streek heeft een unieke bodem”, vertelt Stijn, die samen met zijn vrouw Greet het landbouwbedrijf Agra Claessens oprichtte. Kleinschalig begonnen en stelselmatig gegroeid. Het is diep verankerd in de Moese grond, of de Moese klei. “De gronden van Moerzeke zijn heel variabel qua samenstelling”, legt Stijn uit. “Een deel ervan, naast de Schelde, stond vroeger onder water. Met een zware kleigrond tot gevolg. Die wordt nu geëxploiteerd voor de aardappelteelt. Ook de lichtere zandgronden ernaast zijn zeer vruchtbaar. Bovendien zorgt de Schelde voor een milder microklimaat, wat de aardappelen beter tegen vorst beschermt. Daardoor kunnen we vroeger aardappelen poten en oogsten.”

Al in 1939 vermeld in een Guide Gourmand

De eerste Moese patatten werden geteeld in de zandgronden van de Moese tuintjes. Iedereen met een tuin verdiende er een centje aan. ‘Facteurs’, koopmannen voor de plaatselijke handelaars, gingen van deur tot deur om de opbrengst te bekijken en aardappelen op te kopen. Met de nodige strijd om de primeurs tot gevolg. De Moese patat is dan ook tot ver buiten Moerzeke gekend en werd al in 1939 vermeld in een Guide Gourmand. Deze aardappelen werden vroeg gepoot, meestal rond 19 maart, de vroegst mogelijke dag waarop schade door nachtvorst bijna uitgesloten was.

Eind januari gepoot in de serre

De eerste aardappelen van Stijn en Greet worden eind januari gepoot in hun serre. “Die is relatief warm, zodat de plantjes geen last hebben van vorst”, zegt Stijn. “Hierdoor leveren wij, sinds we begonnen met de aardappelteelt, de vroegste aardappelen in de streek. De serre verwarmen, om zeker te zijn van de primeurs doen we absoluut niet. Het moet een natuurlijk proces blijven.”

Te koop vanaf half april tot augustus

Bij een zachte winter is het mogelijk om de vroege aardappelen al midden april te rooien in de serres. “We telen zo de ‘witte eerstelingen’, ‘premières’ of ‘Frieslanders’. De tweede helft van mei rooien we de buitenaardappelen, geteeld onder plastic, die midden maart gepoot werden. Het rooien van de buitenteelt zonder plastic, in de zware kleigronden, gebeurt vanaf half juni tot in augustus, afhankelijk van het weer. Daarna volgen de bewaaraardappelen, maar de échte Moese patat, dat is de vroege aardappel.”

Bij Agra Claessens kan je jaarrond terecht om aardappelen te kopen. De hoevewinkel is elke maandag, woensdag en vrijdag van 13u30 tot 18u geopend. De verkoop van de Moese aardappelen loopt nog tot de eerste week van augustus.

Meer weten over traditionele streekproducten?

Het aantal erkende Vlaamse streekproducten groeit steeds verder. Lees op streekproduct.be alles over de nieuwste erkenningen, meer boeiende verhalen en streekgebonden weetjes.

Wat zijn jouw favoriete traditionele streekproducten? Laat het ons weten via Facebook, Twitter of Instagram met #lekkervanbijons. Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes en volg ons ook op Pinterest, YouTube of schrijf je in op onze nieuwsbrief!

© beeldmateriaal Agra Claessens