Elke druppel water telt: zo gaan onze telers duurzaam met water om

Klimaatveranderingen leiden niet alleen tot extremer weer, het maakt ook dat het steeds onvoorspelbaarder wordt hoeveel water er beschikbaar is. Onze aardappel-, groente- en fruitsectoren (AGF) zetten zich dan ook al lang in om zo zuinig mogelijk met water om te springen. Zo ving in 2020 al ruim 85% van de land- en tuinbouwbedrijven regenwater op om het vervolgens zo zuinig mogelijk te gebruiken voor onder meer het besproeien van gewassen. Ook met grondwater en oppervlaktewater springen telers steeds zuiniger om.

Hergebruik van water

“Al meer dan tien jaar doen we er alles aan om zo duurzaam mogelijk aan akkerbouw te doen”, zegt Nele Devoghel van Hoeve Van Elven. Samen met haar man Stefaan nam ze het akkerbouwbedrijf van zijn ouders over om aardappelen, wortelen en uien te telen op liefst 300 hectare grond. “Water is een ontzettend kostbare grondstof voor onze gewassen”, aldus Nele. “In het verleden gebruikten we vooral regenwater en grondwater voor de akkerbouw. Maar door enkele héél droge zomers na elkaar, zochten we naar een duurzamer alternatief. Ver moesten we dat eigenlijk niet zoeken. Onze buur Lodewijckx NV, een leverancier van eierproducten in de voedingsindustrie, loosde zijn gezuiverd proceswater dagelijks in een achterliggende waterloop. Zonde, toch? Tienduizenden liters gezuiverd water kan hij niet hergebruiken omwille van voedselveiligheid. Maar dat water kan wel op andere manieren hergebruikt worden.”

Efficiënt waterbeheer

Nele en haar buren staken de koppen bij elkaar en samen bedachten ze een plan om zoveel mogelijk van dat gezuiverd proceswater te hergebruiken. “Ook onze collega, Graszoden Van Bael, heeft best wel veel water nodig voor zijn teelt”, gaat Nele verder. “Met ons drietjes bedachten we ons project Samenwerkwater. Met dit project zijn we het engagement aangegaan om een continu beschikbare alternatieve waterbron te creëren. Concreet wil dit zeggen dat onze buur Lodewijckx NV zijn gezuiverd proceswater aan ons levert en dat wij samen met Graszoden Van Bael het water bufferen. Bij droogte gebruiken we dat water voor de irrigatie van onze akkers.”

Geen gebruik van grondwater meer

Dankzij dit creatieve initiatief, gebruikt Hoeve Van Elven voor de akkerbouw nu geen grondwater meer. “Daar stopt het natuurlijk niet mee”, gaat Nele verder. “Dankzij dit gezuiverd proceswater gebruiken we geen grondwater meer op onze akkers, maar we willen ook verspilling ervan voorkomen. In de toekomst gaan we ook aan de slag met peilgestuurde drainage. Bij peilgestuurde drainage zouden we het overtollige water op onze akkers via afvoerbuizen ook kunnen bufferen en in natte periodes het water versneld afvoeren.”

Nog meer duurzaamheidsinitiatieven 

Ook op andere vlakken zet Hoeve Van Elven zich in om zo duurzaam mogelijk aardappelen, wortelen en uien te telen. “Niet alleen het telen, maar ook het oogsten, verwerken en bewaren van onze groenten proberen we met een zo klein mogelijke voetafdruk te doen. Zo hebben we al meer dan tien jaar zonnepanelen die een deel van de energie opwekken om onze koelcellen waarin alles bewaard wordt draaiende te houden. Op onze akkers gebruiken we minder chemische middelen bij het bestrijden van onkruid, maar gaan we mechanisch te werk. Allemaal initiatieven die ten goede komen van de kwaliteit van onze bodem. Ten slotte verspillen we niets van onze oogst: van de teelten wordt alles verwerkt. Het sorteerafval van de wortelen en uien gaat naar dierenvoeding of biogascentrales in de buurt om te verwerken tot elektriciteit.”